Trong văn hóa Việt Nam, báo hiếu cha mẹ, tổ tiên là một trong những truyền thống lâu đời. Cách thể hiện truyền thống này có thể khác nhau tùy thuộc vào tôn giáo mà mỗi người theo. Trong Phật Giáo, để tôn vinh truyền thống báo hiếu trở nên ý nghĩa, ngày “Lễ Vu Lan” được tổ chức vào giữa tháng 7 âm lịch hàng năm. Đây là dịp quan trọng giúp các phật tử nhớ ơn và thực hiện lòng hiếu đạo.Vậy, hôm nay bạn hãy cùng Blog Ẩm Thực tìm hiểu kĩ hơn về ngày này cũng như hướng dẫn chuẩn bị mâm cúng lễ Vu Lan và những lưu ý qua bài viết dưới đây nhé!
1. Nguồn gốc lễ Vu Lan báo hiếu từ đâu?
2. Ý nghĩa ngày lễ Vu Lan
3. Cúng Lễ Vu Lan Như Thế Nào?
4. Cách chuẩn bị mâm cúng Lễ Vu Lan
5. Ngày lễ Vu Lan báo hiếu 2023 nên lưu ý làm gì?
6. Ngày lễ Vu Lan báo hiếu 2023 lưu ý tránh làm gì?
Lễ Vu Lan, còn được biết đến là ngày lễ báo hiếu trong Phật Giáo Việt Nam, mang ý nghĩa rất quan trọng. Tên gọi “Vu Lan” xuất phát từ cụm từ “Vu Lan Bồn” trong tiếng Phạn, có nghĩa là “sự giải thoát”. Ngày lễ thường diễn ra vào ngày 15/7 âm lịch hàng năm. Năm 2023, ngày Vu Lan sẽ rơi vào Thứ Tư, ngày 30/8.
<<<Xem thêm: CẢNH BÁO: Những Nhóm Thực Phẩm Dễ Gây Ngộ Độc BOTULINUM
1. Nguồn gốc lễ Vu Lan báo hiếu từ đâu?
Lễ Vu Lan báo hiếu có nguồn gốc từ truyền thuyết về Tôn giả Mục Kiền Liên, một đệ tử xuất chúng của đức Phật, người đã cứu mẹ mình thoát khỏi kiếp ngục quỷ. Khi Đại Đức Mục Kiền Liên đạt được tu thành chính quả, ông nhớ đến người mẹ đã hi sinh cho mình, và đã sử dụng phép thuật để tìm kiếm mẹ. Tuy nhiên, ông phải đối mặt với một kết quả đau lòng khi biết rằng mẹ ông đã bị đày vào kiếp quỷ, lang thang trong đau khổ và cực hình, phải trả giá cho những ác nghiệp đã gây ra trong quá khứ. Đại Đức Mục Kiền Liên đã cố gắng dùng phép để dâng cơm cho mẹ, nhưng mọi thứ đều biến thành lửa. Ông phải nhờ sự trợ giúp từ Phật Tổ để cứu mẹ. Phương pháp duy nhất để giải thoát cho mẹ là dựa vào sức mạnh hợp lực của các vị chư tăng bốn phương. Ngày 15 tháng 7 âm lịch được xem là ngày thích hợp để mời các vị chư tăng thực hiện lễ cúng cứu lấy phước cho mẹ. Đức Phật đã dặn thêm rằng “Chúng sinh ai muốn báo hiếu cha mẹ thì dùng cách này”. Khi Phật Giáo được lan truyền rộng rãi vào Việt Nam trong thời kỳ Lý, ngày lễ Vu Lan được vua Lý Nhân Tông chọn làm ngày lập đàn để cầu siêu cho cha mẹ (Theo Đại Việt Sử Ký Toàn Thư). Từ đó, ngày lễ Vu Lan không chỉ dành riêng cho Phật tử, mà trở thành ngày dành cho bất kỳ ai mong muốn báo hiếu và tri ân cha mẹ.
2. Ý nghĩa ngày lễ Vu Lan
Ngày lễ Vu Lan mang đến cho chúng ta nhiều ý nghĩa tâm linh và văn hóa quan trọng. Đó là dịp để chúng ta tỏ lòng biết ơn và báo hiếu đối với cha mẹ và tổ tiên. Trong ngày này, chúng ta tưởng nhớ công đức của cha mẹ đã sinh thành và nuôi dưỡng chúng ta. Đây cũng là thời điểm để gia đình sum họp, gắn kết tình yêu thương và quây quần bên nhau.
Ngày lễ Vu Lan cũng có ý nghĩa về việc giải thoát và cầu siêu cho tổ tiên cùng các linh hồn vô thường. Sự giải thoát không chỉ đơn giản là sự giải thích đơn thuần của tên ngày lễ Vu Lan mà mang đầy ý nghĩa to lớn được đúc kết từ ngụ ý to lớn của nhà Phật là “TỪ – BI – HỶ – XẢ” và mọi thứ đều phải “VÔ NGÃ – VỊ THA” lớn hơn sự đền đáp là bỏ đi những cái đã qua từ đó mới có lòng yêu thương chân thành.
Ngoài ra, ngày lễ Vu Lan còn là một phần quan trọng trong văn hóa truyền thống của chúng ta. Nó gắn kết mọi người lại với nhau và truyền đạt những giá trị văn hóa truyền thống như lòng hiếu thảo, biết ơn và lòng yêu thương gia đình. Qua việc tôn vinh và kỷ niệm ngày này, chúng ta bảo tồn và truyền thống giá trị tốt đẹp cho thế hệ sau.
3. Cúng Lễ Vu Lan Như Thế Nào?
Mâm cúng trong ngày lễ Vu Lan là một phần không thể thiếu trong nghi lễ báo hiếu. Không cần phải phức tạp hay đắt tiền, mâm cúng có thể được chuẩn bị tùy theo điều kiện kinh tế của mỗi gia đình. Cách chuẩn bị mâm cúng mỗi người có thể khác nhau, nhưng tất cả đều bắt đầu từ lòng biết ơn và tôn trọng đối với cha mẹ và tổ tiên. Quan trọng nhất là sự thành kính và tâm tưởng chân thành mà chúng ta đặt vào việc chuẩn bị mâm cúng này. Thông thường, ngày lễ Vu Lan và ngày xá tội vong nhân sẽ trùng một ngày vì vậy có thể gộp 2 lễ này cúng kính ngay tại nhà. Trình tự cúng sẽ theo thứ tự như sau: cúng Phật, cúng thần linh, cúng ông bà tổ tiên và cuối cùng là cúng chúng sinh.
<<<Xem thêm: Mâm cỗ tết miền Nam với những món ăn không thể thiếu
4. Cách chuẩn bị mâm cúng Lễ Vu Lan
Mâm cỗ chay thờ Phật gồm có:
Ngày Rằm tháng 7 là một ngày lễ quan trọng đối với các Phật tử, tuy nhiên, trong Phật pháp, điều quan trọng không nằm ở việc lễ cúng mà ở tấm lòng của con người. Thành tâm báo ân và báo hiếu là điểm trọng yếu của chúng ta, chính nó tạo nên cốt lõi của ngày lễ, không phải chỉ đơn thuần nằm trong những vật chất hay mâm cao cỗ đầy đủ. Bởi vậy, một ngày lễ chỉ là hình thức nếu không có lòng hiếu thảo sâu sắc đối với cha mẹ. Trong việc chuẩn bị bàn thờ cúng Phật, thường được đặt ở vị trí cao nhất trên bàn thờ, bạn có thể lựa chọn hoa sen, hoa huệ, mẫu đơn, hoa cúc, hoặc những loại hoa khác. Đối với mâm cỗ, thường được chọn là cỗ chay hoặc hoa quả, tùy thuộc vào quy định và quan điểm của mỗi gia đình.
• Xôi trắng/Xôi gấc/Xôi đỗ xanh/Xôi vò hạt sen
• Giò, chả chay
• Nem chay/Nem hoa quả/Nem rau nấm
• Nộm rau củ/Gỏi chuối ngó sen
• Canh nấm/Canh rau củ/Canh bóng nấu chay
• Cải thìa sốt nấm hương/Đậu hũ non sốt nấm
Mâm cúng chúng sinh, thường được cúng vào buổi tối của ngày 14/7 hoặc ngày 15/7, có ý nghĩa đặc biệt, bởi đây là thời điểm vong linh trên đường trở về địa ngục.
• Muối, gạo (rắc 4 phương 8 hướng sau khi cúng xong)
• Cháo trắng (cháo thánh) gồm 12 bát nhỏ
• Hoa quả (5 loại quả khác nhau)
• Quần áo nhiều màu sắc
• Các loại bỏng ngô, bánh kẹo
• Tiền vàng
• Nước
• 3 nén hương, 2 ngọn nến nhỏ
<<<Xem thêm: Gợi ý những mâm cơm đãi khách dễ làm tại nhà
Mâm cỗ mặn cúng thần linh và gia tiên gồm có:
Nếu mâm cỗ của Phật là chay, thì mâm cúng gia tiên thường bao gồm cỗ mặn và thường được kèm theo hoa quả. Có thể nói đây là nguyên tắc “trên chay, dưới mặn”, tức là hoa quả được đặt ở phía trên, trong khi cỗ mặn nằm ở phía dưới. Tuy nhiên, món ăn không bắt buộc theo quy tắc nào cả mà tùy thuộc vào điều kiện của gia đình hoặc các món ăn truyền thống mà ông bà tổ tiên thích.
• Gà ta luộc
• Xôi vò/Xôi gấc/Xôi đỗ xanh/Xôi dừa
• Nem rán
• Canh rau củ thập cẩm/Canh nấm mọc/Canh sườn bí đao
• Giò lụa
• Nộm gà xé phay/Nộm đu đủ bò khô/Nộm hoa chuối
5. Ngày lễ Vu Lan báo hiếu 2023 nên lưu ý làm gì?
Thực hiện nghi thức trang trọng “Bông hồng cài áo”
Trong ngày lễ Vu Lan, tại các nhà chùa, diễn ra một nghi thức trang trọng được gọi là “Bông hồng cài áo”. Những người may mắn vẫn có cha mẹ sống sẽ nhận được cài bông hồng màu đỏ, trong khi những người đã mất cha mẹ sẽ nhận được bông hồng màu trắng. Nghi thức này mang ý nghĩa sâu sắc và trang trọng, là một hình thức thể hiện lòng hiếu thảo, nhắc nhở mỗi người hãy trân trọng thời gian sống bên cạnh cha mẹ.
Tặng lời chúc và món quà ý nghĩa cho cha mẹ
Gửi đến cha mẹ những bài thơ, lời chúc ấm áp và những món quà đặc biệt để thể hiện tình yêu thương và trân trọng. Gia đình hạnh phúc và tình cảm đoàn kết là quý giá nhất.
Ăn chay tích đức tháng Vu Lan
Trong tháng Vu Lan, việc ăn chay là một cách để bày tỏ lòng biết ơn và báo đáp công ơn của cha mẹ đã sinh thành và nuôi dưỡng chúng ta. Đồng thời, đây cũng là dịp để chúng ta cầu chúc cho cha mẹ còn sống có cuộc sống khỏe mạnh, yên bình và khi xa rời cõi đời có thể được siêu thoát và hưởng phước bên con cháu.
Viếng thăm, chăm sóc mộ phần tổ tiên
Dành thời gian viếng thăm, chăm sóc mộ ông bà và tổ tiên để thể hiện lòng tưởng nhớ và sự kính trọng. Cầu nguyện cho gia đình có cuộc sống an lành và hạnh phúc.
Làm việc thiện nguyện
Giúp đỡ những người khó khăn để mang lại niềm vui và giữ tâm trí sáng sủa. Đồng thời nhìn lại những gì mình đã có và cảm nhận ý nghĩa của việc chia sẻ trong cuộc sống.
Phóng sinh
Phóng sinh trong dịp Lễ Vu Lan đã trở thành một phần không thể thiếu của văn hoá tâm linh ở Việt Nam. Hành động phóng sinh mang lại nhiều lợi ích như cải thiện sức khỏe, giảm bệnh tật, mang đến sự ổn định và kéo dài tuổi thọ. Khi thực hiện phóng sinh vào ngày Rằm tháng 7, phúc đức không chỉ lan tỏa đến bản thân mình mà còn lan rộng đến gia đình, tổ tiên và dòng họ.
<<<Xem thêm: Những mâm cơm ngon chưa tới 100k cho các gia đình
6. Ngày lễ Vu Lan báo hiếu 2023 lưu ý tránh làm gì?
- Không sát sinh: Tránh giết chóc hoặc làm tổn thương các sinh vật. Thay vào đó, hãy ăn chay, phóng sinh và thực hiện các hành vi thiện để tích đức cho gia đình.
- Không khai trương cửa hàng, tổ chức cưới hỏi: Vì tháng 7 là tháng cô hồn, được coi là không may mắn, nên nên tránh khai trương cửa hàng hoặc tổ chức cưới hỏi trong thời gian này.
- Tránh làm những việc xấu: Hãy tránh gây gỗ, cãi nhau, hay tham gia vào các hành vi xấu. Thay vào đó, hãy làm những việc tốt, giúp đỡ người khác, và cầu nguyện thành tâm cho sự may mắn và an lành đến với gia đình.
- Mong rằng bài viết trên của Blog Ẩm Thực đã cung cấp cho bạn thêm thông tin về ngày Vu Lan, những lưu ý và nguồn gốc ý nghĩa của ngày này. Tuy nhiên, trong vai trò con cái và tình yêu thương của chúng ta đối với cha mẹ không chỉ tồn tại trong một ngày duy nhất, mà nó phải kéo dài suốt đời. Hy vọng bạn và gia đình sẽ có những ngày hạnh phúc bên nhau!
<<<Xem thêm: Hướng dẫn chuẩn bị mâm cơm cúng giao thừa 3 miền chuẩn nhất
Add comment